Global Recycling Day: het zijn de kleine dingen die je kunt doen

18 maart is het Global Recycling Day. Kortom, een dag waarop je even wat tijd besteedt aan het uitpluizen wat jíj kunt doen om te zorgen dat de aarde net even wat minder snel kapot gaat. Op zich staat het internet er vol mee, laten we wel zijn, dus een potje googelen brengt je ook een heel eind. En al dat recyclen, helpt dat eigenlijk wel? 

Om de criticaster in jezelf gerust te stellen: alle beetjes helpen. Of zoals de slogan jaren geleden luidde: een betere wereld begint bij jezelf. Dus ook al probeer je alleen maar het aantal plastic verpakkingen dat je koopt te verminderen, het is beter dan niks doen.

Recyclen?

Wat is recyclen ook alweer? Kort gezegd: materialen en grondstoffen hergebruiken. In de basis doen we dat door afval gescheiden in te zamelen, zodat we van die afvalproducten nieuwe producten kunnen maken, waar we geen nieuwe grondstoffen voor uit de aarde hoeven te halen. Het kost ook minder energie en het stoot (volgens Milieucentraal) ook minder broeikasgassen uit. Nu ben je daarin dus afhankelijk van wat jouw gemeente doet met betrekking tot recyclen.

Afval en recyclen is ook een lastig gebeuren. In afval gaat een boel geld om en recyclen goed doen kost ook geld. En te weten dat in heel veel landen nog niet zoveel geavanceerds gebeurt met afval, doet je de moed in de schoenen zinken en denken: wat draagt het nou helemaal bij dat ik mijn papier en karton apart inlever? Goede vraag ook. KRO-NCRV maakt toevallig ook deze periode een serie over afval: De vuilnisman, met Teun van de Keuken, die je ook kunt kennen van Keuringsdienst van waarde. Daarin gaat hij kijken naar onze afvalstromen en wat er nou precies met ons afval gebeurt. Vet interessant!

 

Dit bericht bekijken op Instagram

 

Een bericht gedeeld door KRO-NCRV (@kro.ncrv)

Maar dat je afval kunt scheiden en dat de gemeente je daar bij helpt, dat weten we wel. Je hebt de kliko voor de deur dus je gebruikt hem. En dat je water drinkt uit een fles die je kunt hergebruiken, is ook logisch inmiddels. Of frisdrank uit statiegeldflesjes drinken. Toch is dat natuurlijk niet alles wat je kunt doen, je kunt ook beginnen bij minder afval produceren. En hoe doe je dat?

Sommige mensen gaan daar echt heel ver in! Die gebruiken douchewater ook om mee af te wassen en afwaswater om de wc mee door te spoelen. Mocht je dat teveel gedoe vinden (want je moet het wel door je hele huis sjouwen en mocht je een gezin hebben, dan moet wel iedereen meedoen.

Zelf beter omgaan met recyclen

Praktisch gezien zijn hier een paar dingen die je kunt doen:

• Koop tweedehands als het even kan. Meubels, kleding, decoratie, je uitzet, tot bouwmaterialen aan toe, alles is tweedehands wel te koop en vaak in verrassend goede staat.
• Als je iets nieuws móet kopen, bijvoorbeeld hygiënespullen zoals douchegel, shampoo, wc-papier en tandpasta en dergelijke, kijk dan of de verpakking al van gerecycled materiaal is. Zo niet, kijk dan of het herbruikbaar is, zodat je met navulling in de weer kan. Of, helemaal subliem: kijk of het verpakkingsloos kan. Shampoo bars, die je in een blikje kunt bewaren, wc-papier verpakt in gerecycled papier (nog beter als je ze gewoon zonder verpakking kunt kopen, maar dat heb ik nog niet gezien. Er is al vrij veel beschikbaar in gerecyclede verpakkingen of met navulling of zonder verpakking.
• Denk van te voren goed na over je aankoop. Dat is eentje waar ik zelf vaak de mist in ga. Impulsaankopen, schoenen die toch niet lekker blijken te zitten na 1 kilometer lopen, kleding die toch niet lekker past of niet flatteert, shampoo waar ik jeuk van krijg (hoewel dat moeilijker te voorspellen is). Nu breng ik het allemaal naar de kringloop meestal, maar toch is het zonde. Als je na goed nadenken iets koopt en het bevalt goed, ben je er langer blij mee en je doet er langer mee.
• Kijk of je kunt upcyclen. Want het is nog beter om iets een compleet nieuw leven te geven, dan om het te recyclen en te verwerken tot iets van mindere waarde/kwaliteit. Recyclen kost in die zin ook middelen en energie en op een gegeven moment is het oorspronkelijke product echt op en weg. Bij upcyclen kijk je echt hoe je een product een volledig nieuwe waarde kunt geven. Zo heb ik al eens geschreven over mijn meubels van boothout. Die bootjes waren al opgebruikt, het hout lag op een stapel om verbrand te worden en nu maakt iemand van een enkel bootje prachtige meubels die nog eens een leven lang meegaan.
• Let vooral ook eens op elektronica. Daar zitten veel metalen en andere grondstoffen in die de aarde niet zomaar meer bijmaakt. En we gebruiken veel apparaten eigenlijk maar korte tijd. Gelukkig zijn er wel enkele fabrikanten die daar iets mee doen, zoals Fairphone en Gerrard Street (headphones). Zij maken modulaire apparaten, waarvan je de onderdelen kunt vervangen. Veel modulaire elektronica is er echter nog niet. Uiteraard kan het wél een goed idee zijn om te leren hoe je zelf elektronica kunt repareren, maar dat is natuurlijk wel een boel moeite. Er zijn wel veel reparatieservices tegenwoordig, dus het kan allemaal wel. Helaas hebben fabrikanten het wel lastiger gemaakt om de kern van de apparatuur open te maken en te repareren. Dus daar hebben we nog een lange weg te gaan.
• Behalve repareren of modulaire apparaten kopen, kun je ook je smartphone of laptop vaak terug verkopen aan de winkel. Enkele telefoonwinkels bieden die optie en geven je nog best een leuk bedrag voor je toestel. Zelf kun je ook ‘refurbished’ apparaten kopen, die zijn opgeknapt, nagekeken of gerepareerd. Zo goed als nieuw, maar dan goedkoper.
• Gooi bouwmaterialen niet weg als je het niet opgebruikt tijdens een verbouwing, maar bied het aan op Marktplaats of je buurt-app. Er zijn altijd mensen die nét iets tekort komen wat jij over hebt. Sommige bouwmarkten bieden ook de optie om teveel gekochte spullen terug te brengen, mits nog in verpakking. Hoef jij het niet te bewaren en je krijgt gewoon je geld terug. Of verzin leuke nieuwe dingen die je kunt maken met het overgebleven spul. Het internet staat vol met doe-het-zelf tips.
• Koop bij restaurants en cafés alleen als zij ook recyclebare verpakkingen gebruiken. Gelukkig zie ik steeds meer restaurants die hun maaltijden bezorgen in karton of ander afbreekbaar materiaal. Toch zijn er ook genoeg die aan de gang blijven met plastic bakjes en dat is zonde natuurlijk. Nu weet je dat niet altijd van te voren, hoewel je ze wel kunt bellen, en soms staat het op de website vermeld. Hoe dan ook, het loont de moeite, want bezorg/afhaal-restaurants produceren anders een hoop afval (en jij mag het weggooien ;)).
• Over eten gesproken, er wordt door restaurants en supermarkten behoorlijk veel weggegooid. Gelukkig hebben steeds meer supermarkten korting op producten die bijna over de datum zijn, en tegenwoordig is er ook Too Good To Go, waarbij je in jouw omgeving pakketjes met overgebleven eten kunt ophalen.

Hoe dan ook: beter nadenken over afval en hergebruik is net zo belangrijk als nadenken over de inhoud van je kledingkast of keukenkastjes. Iets wat Marie Kondo ons al heeft geleerd. Doe nog net even een stapje verder en je bent al een heel eind.

Nu wil ik overigens niet zeggen dat ik een soort afval-heilige ben hoor. Ik zei net al over schoenen dat ik soms iets te enthousiast ben, maar er zijn genoeg andere kleine dingen die ik nog zou kunnen doen, maar niet veel doe. Wel is mijn shampoo van Faith in Nature al in gerecyclede verpakking mét de optie om liters navulling te kopen ervoor, en denk ik over mijn kleding tegenwoordig lang na, wat ook nog resulteert in een kledingkast waar ik happy mee ben. Mijn avondeten komt vaak van Marley Spoon en die doet ook al veel zonder verpakkingen, evenals Picnic die tevens de tasjes waarin ze de boodschappen brengen weer terugneemt in ruil voor statiegeld.

Lokale recycling en upcycling initiatieven

Ik schreef ook nog een blog over lokale en landelijke recycling en upcycling initiatieven. Misschien zitten er nog toffe projecten tussen waar je in jouw omgeving ook aan kunt bijdragen!

Wat doe jij om je afvalstroom te verminderen? Recycle jij iets? Of denk je: bwoh, het zal allemaal wel?

Headerfoto: Pixabay